لوله کشی آب سرد و گرم و اجرای آن چند روش متفاوت دارد. سایزبندی, مسیر لوله کشی, نوع انشعاب گیری و توزیع آب مصرفی و انتخاب لوله اتصالات مناسب از مهمترین پارامترها در لوله کشی آب سرد و گرم محسوب میشوند. نقطه پایانی یعنی هدف از لوله کشی آب سرد و گرم محل نصب شیرآلات بوده و محل شروع بسته به تجهیزات و شرایط ساختمان میتواند موتورخانه, پکیج , آبگرمکن یا شیر فلکه های ورودی واحد در نظر گرفته شود. البته در مورد آب سرد نقاطی مانند کنتور آب شهری, پمپ آب و مخزن ذخیره آب مبدا لوله کشی آب سرد هستند. در اینجا به چند روش از معمول ترین انواع لوله کشی آب مصرفی اشاره میشود.
استاندارد لوله کشی آب سرد و گرم
لوله کشی آب سرد و گرم برای جلوگیری از تاثیر حرارتی بر روی یکدیگر و مشخص بودن مسیر لوله کشی معمولا به صورت خطوط موازی و با فاصله چند سانتی متری از هم اجرا میشود. لوله و اتصالات استفاده شده در لوله های سرد و گرم هم از یک جنس بوده و از مبدا تا مقصد به صورت منظم حرکت کرده و در محل نصب شیرالات و سایر لوازم تاسیساتی با رعایت فواصل نصب شیرالات و دیگر لوازم در حالت انتظار قرار میگیرند.
از لحاظ متریال مورد استفاده در حال حاضر لوله کشی آب گرم و سرد با لوله اتصالات تک لایه پلی پروپیلن, پنج لایه و تک لایه پکس اجرا میگردد. البته در گذشته برای این نوع لوله کشی از لوله اتصالات گالوانیزه استفاده میشده که به دلایلی نظیر اجرای سخت و هزینه بالای آن کمتر مورد استفاده قرار میگیرد, مگر در رایزر آبرسانی ساختمانهای بلندمرتبه که لوله های پلیمری پاسخگوی مصرف آب ساختمان نیستند.
از لحاظ نوع اجرا لوله کشی آب سردو گرم میتواند به روشهای کلکتوری, انشعابی, کنتور مجزا, زیرسقفی , روکار و توکار انجام شود. سیستم گرمایشی نیز میتواند در نوع و مسیر اجرای لوله کشی یک فاکتور تعیین کننده باشد.
در ساختمانهای دارای موتورخانه لوله کشی آب سرد و گرم از موتورخانه به سمت واحدهای آپارتمانی اجرا شده و در بناهای دارای پکیج شوفاژ لوله کشی آب سردوگرم داخل واحد اجرا شده و یک لوله آب سرد مصرفی از کنتور برای تغذیه آب پکیج کشیده میشود.
از لحاظ کیفیت و زیبایی لوله کشی کلکتوری توکار با لوله های پنج لایه را میتوان برترین نوع لوله کشی آب مصرفی دانست, که البته بایستی با دقت و رعایت نکات فنی تاسیساتی اجرا شود.
از نظر قیمت هم لوله کشی با لوله های پلاستیکی تک لایه ارزان قیمت ترین نوع لوله کشی آب مصرفی سرد و گرم است که اتفاقا کیفیت قابل قبولی هم دارد.
نکات مهم در لوله کشی آب سرد و گرم
- انتخاب مسیر کوتاه و ایمن برای لوله کشی
- استفاده از اتصالات کمتر
- عدم چسبندگی و حفظ فاصله مناسب بین لوله آب سرد و گرم
- استفاده از تجهیزات و ابزارآلات استاندارد
- محافظت کافی از لوله کشی بعد از اجرا
- تست لوله کشی
1- لوله کشی کلکتوری
در این روش لوله کشی آب سردوگرم هرکدام یک کلکتور جداگانه مختص خود دارند و توزیع و انشعاب آب سردوگرم به سرویس های بهداشتی , حمام,دستشویی,روشویی ,توالت فرنگی و ایرانی را انجام میدهند.
در این روش که در چند سال اخیر مرسوم شده است, میزان لوله استفاده شده برای لوله کشی آب سرد و گرم مصرفی زیاد است اما در عین حال برای تعمیرات و تعویض شیرالات بسیار مفید.
لوله کشی کلکتوری را میتوان در یک یا دو محل از ساختمان های چند واحدی انجام داد.
نقطه اول در مسیر توزیع لوله کشی آب بعد از کنتور , موتورخانه یا پمپ آب و با نصب کلکتور جداگانه برای هر واحد و انشعاب گیری مختص لوله کشی آب برای هر واحد است. در این روش اگر سیستم موتورخانه باشد, میتوان با ساخت یک کلکتور آب گرم و سرد , آب هر واحد را به صورت تفکیک شده لوله کشی کرد. البته این روش اغلب برای لوله کشی آب گرم انجام میشود.
در صورت مجهز بودن واحدها به پکیج با ساخت یک کلکتور آب سرد بعد از کنتور یا پمپ, یک لوله آب سرد مستقل به سمت هر واحد لوله کشی میشود. این شیوه خیلی متداول نیست.
در روش دوم که در حال حاضر رایج تر است, لوله کشی آب سرد و گرم داخلی هر واحد با نصب کلکتور تفکیک میشود. البته این شیوه برای واحدهای بزرگ آپارتمانی اجرا شده و برای اماکنی است که چند سرویس بهداشتی و آشپزخانه مجزا دارند.
نصب شیر فلکه و شیر قطع کن مجزا در لوله کشی کلکتوری و مصرف لوله بیشتر از مواردی است که باعث قیمت بالای این شیوه لوله کشی آب سرد و گرم میشود.
از محاسن این روش میتوان به کاهش اتصالات مصرف شده در لوله کشی آب سرد و گرم و در نتیجه, کم شدن احتمال ترکیدگی و نشت از محل اتصالات به لوله ها اشاره کرد. ویژگی بعدی این روش این است که در صورت ترکیدگی یک لوله یک قسمت ساختمان, تا انجام تعمیرات میتوان شیر مربوط به آن قسمت را قطع کرده تا ساکنین مجبور به قطع آب کل آپارتمان یا ساختمان نشوند.
نکته ای که همواره به مردم گوشزد میکنم این است که همه انواع شیرالات بایستی با دلیل یا بی دلیل هر از چندی باز و بسته شوند. این کار باعث میشود تا رسوبات موجود در شیر فلکه از بین رفته و باعث قفل شدن و خرابی شیر فلکه نشود. در مورد شیر کلکتور نیز بهتر است, هر یک تا دو ماه شیرهای کلکتوری و حتی شیر پیسوارهای منزل را باز و بسته کنید.
2- لوله کشی آب از موتورخانه
لوله کشی در این روش از شوفاژخانه شروع شده و به تک تک واحدها میرود و آب سردوگرم مصرفی انشعاب پیدا کرده با یک شیرفلکه تحویل هر واحد میشود و توسط سراهی بین سرویسهای بهداشتی توزیع میشود. در این ساختمانها امکان اجرای لوله کشی کلکتوری و انشعابی وجود دارد.
قبلا که زندگی آپارتمان نشینی به این شکل نبود, در برخی ساختمان ها لوله کشی آب به صورت رایزری نیز اجرا میشد. در این نوع لوله کشی آب حمام ها با یک رایزر , آب آشپزخانه با یک رایزر برده شده که این باعث افت فشار در مصرف همزمان میشد.
لوله کشی برگشت آب گرم مصرفی
در لوله کشی آب سرد و گرم برای در دسترس بودن لحظه ای آب گرم, یک لوله کشی تحت عنوان لوله برگشت آب گرم انجام میشود. نقطه شروع لوله برگشت آب گرم قبل از محل نصب به شیرآلات و نقطه پایانی لوله برگشت محل نصب شیر فلکه ورودی واحد یا رایزر لوله برگشت به منبع آب گرم موتورخانه است. با اجرای لوله کشی برگشت, در هنگام باز کردن شیر آب نیازی به صبر کردن برای گرم شدن آب ندارد و آب گرم به صورت آنی در دسترس خواهد بود.
سایز بندی لوله برگشت هم اندازه لوله کشی آب سرد و گرم و به موازات لوله آب گرم مصرفی انجام میشود. این نوع لوله کشی به دلیل اینکه محل نصب پکیج دیواری در داخل آپارتمان است, در لوله کشی پکیج دیواری استفاده نمیشود, اما در ساختمان هایی که دارای پکیج زمینی هستند, بایستی استفاده شود.
3-لوله کشی آب مصرفی از آبگرمکن و پکیج شوفاژ دیواری
در بسیاری از ساختمانها لوله کشی آب سرد و گرم از پکیج و آبگرمکن شروع شده و بین سرویس های بهداشتی ,آشپزخانه توزیع میشود. در لوله کشی پکیج در کنار لوله کشی آب سرد و گرم, لوله کشی گرمایشی رادیاتورها نیز انجام میشود, اما در لوله کشی آبگرمکن فقط لوله کشی آب مصرفی صورت میگیرد.
لوله کشی آب مصرفی در گذشته توسط لوله های گالوانیزه اجرا میشد, اما مشکلات پیش آمده در لوله کشی ساختمانها باعث گرایش مردم به لوله های پلیمری شد.
لوله کشی آب سرد و گرم توکار اگر آسیب ببیند برای تعمیرات بایستی قسمت آسیب دیده مشخص شده که این باعث تخریب و عملیات ساختمانی و بنایی متعاقب آن میشود.
اگر آسیب دیدگی و پوسیدگی لوله ها گسترده باشد احتیاج به صرف هزینه و وقت زیادی میشود, که این مساله باعث شده بسیاری از مالکین و به تبع آن مجریان لوله کشی آب سرد و گرم اقدام به اجرای لوله کشی آب سرد و گرم روکار نمایند.
لوله کشی آب روکار با هزینه حداقلی و صرف وقت کمتر جایگزین خوبی برای لوله کشی توکار شده است. در لوله کشی آب سرد و گرم مصرفی روکار بیشتر از لوله های پلیمری تک لایه استفاده میشود.
زیبایی,قیمت مناسب و سهولت اجرا باعث استفاده از این نوع لوله ها شده است. از لوله های پنج لایه و فویل دار هم میشود. در این نوع لوله کشی آب سرد و گرم استفاده کرد.
بهترین نوع لوله کشی آب سرد و گرم
- استفاده از لوله کشی پنج لایه
- اجرای لوله کشی کلکتوری
- نصب شیر قطع کن به ازای هر مصرف کننده
- عایق کاری لوله کشی
- فاصله مناسب لوله های سرد و گرم
- اجرای لوله کشی برگشت آب گرم
تشخیص لوله آب سرد و گرم
به طور معمولی از روبرو بین دو لوله کشی, معمولا لوله سمت راست لوله آب سرد و لوله سمت چپ گرم است, اما ممکن است برخی مجریان به دلیل اهمیت ندادن به این موضوع این دو لوله را جابجا نصب کنند. لمس لوله و اتصالات متصل به آنها میتواند شما را در تشخیص لوله کشی آب سرد و گرم یاری کند. برای حصول اطمینان بایستی که لوله یا شیر باز و تست شود.
در برخی منازل به دلیل اتصال اشتباه لوله برگشت آب گرم به لوله آب سرد ممکن است, به طور مداوم آب سرد هم گرم باشد که این موضوع واقعا آزار دهنده است. برای رفع این مشکل بایستی با آزمون و خطا و تشخیص محل اتصال لوله برگشت به آب سرد این اتصال جدا شده و به آب گرم متصل شود.
در صورت در دسترس بودن شیر فلکه واحد با لمس تنه شیر فلکه و باز وبسته کردن آنها میتوان پی برد که کدام لوله سرد یا گرم است. البته در ساختمان هایی که لوله کشی برگشت آب گرم هم وجود دارد, شیر فلکه ای که آب نسبتا ولرم داشته و باز و بسته کردن آن موجب قطع شدن شیرالات منزل نشود, شیر فلکه برگشت است.
فاصله لوله آب سرد و گرم
فاصله لوله آب سرد و گرم بایستی به اندازه ای باشد که درجه حرارت آنها تحت تاثیر یکدیگر قرار نگیرد. فاصله استاندارد لوله کشی آب ساختمان به صورت موازی حدود 1 سانتیمتر بوده و در هیچ نقطه ای این دو لوله نبایستی مماس به همدیگر باشند.
با مراجعه به تاسیسات گل افشان از خدمات ما بهره مند شوید
Golafshaan Facilities